Chciałbym pokazać, że nasze dzisiejsze wojny i polityczne podziały pochodzą nie tyle z merytorycznych różnic programowych, lecz z różnych okresów peerelowskiej rzeczywistości, które na swój sposób wpływały na ludzką świadomość.
Każda z epok PRL narzucała jakiś unikalny światopogląd wsparty własną mitologią. Każda epoka miała też swoich zwolenników i kontestatorów. Ich myśli i emocje dały początek zwalczającym się dziś środowiskom ideowym, które czytają 'swoją' prasę, ufają 'swojej' partii bez względu na ich poziom i dorobek.
To przykre, że nie głosujemy na czyste programy, tylko na 'swoich', lecz ciągłość z totalitarną przeszłością takie plemienne postawy kreuje. Oto moja próba znalezienia korzeni dzisiejszych politycznych formacji oraz ich ideowego zaplecza w różnych epokach PRL:

1) Najstarszą ideową grupą wywodząca się z PRL są staliniści. Choć w stalinowskie kłamstwa nikt już w Polsce nie wierzy, można jeszcze spotkać ludzi, którzy uważają, że Stalin był wielkim człowiekiem. Ten wymierający gatunek znajduje dziś moralne wsparcie jedynie w lewackich brukowcach (które nie tylko do nich są adresowane).

2) Znacznie liczniejsze od stalinistów są grupy gomółkowców (zawiedzionych bądź niezawiedzionych). Początek gomółkowcom dali ci, którzy kiedyś uwierzyli w tak zwaną polską drogę do socjalizmu, jaka w odróżnieniu od sowieckiej miała być lepsza. Z gomółkowców wywodzi się gros peerelowskich pisarzy, artystów i reżyserów. Po roku 56 otwarto im usta i modnym tematem stała się Armia Krajowa, którą wolno już było topić w kanale i grzebać na śmietniku (wcześniej samo dotykanie tematu AK groziło kalectwem lub śmiercią). Gomółkowcy do dziś pozostali umiarkowanie odważni w gnojeniu Powstania Warszawskiego, co czynią w swoich lewicowych pismach. Jednak większość z nich zawiodła się do swej epoki już w 68 roku.

3) W grupie gomółkowców zawiedzionych wyróżnia się bardzo liczne dzisiaj środowisko michnikowców ( estetów. Wywodzą się oni z tych entuzjastów ludowej ojczyzny, którym siermiężny Gomółka nie pozwalał jeździć własnym autem, słuchać Luksemburga, Beatlesów, nosić długich grzywek i pejsów, dyskutować o historii i polityce. Mówiąc krótko, po roku 68 estetom znudził się polskodorożnyj komunizm towarzysza Wiesława. To młode zbuntowane pokolenie uważało, że komunizm powinien być nie tylko polski, ale bardziej kolorowy, inteligencki, w którym wolno wyglądać jak się chce, gadać i słuchać co się chce, posiadać paszport i dolary, a więc i jeździć dokąd się chce.
Ludzie ci do dziś leczą swoje kompleksy. Etykę zupełnie pomylili z estetyką, a własną polityczną misję nadal pojmują w kategoriach antygomółkowskiej kontestacji. Gomółka tępił prywatę, więc oni sprywatyzowaliby wszystko z budynkiem Sejmu włącznie. Gomółka nie pozwalał jeździć na Zachód, więc oni mają hopla na punkcie Zachodu. Z drugiej strony esteci nie cierpią wszystkiego tego, co towarzysz Wiesław miłował. Gdy dochodzą do władzy, wali się wszystko co publiczne (oprócz burdeli rzecz jasna). Sypie się publiczna komunikacja, kolej, zagrożone są media, padają wiejskie szkółki itd. Gomółka był ze wsi, więc oni brzydzą się tematem polskiej prowincji, ludowości, tradycji etc, co określają mianem zaścianka. Esteci nie lubią też przemysłu stoczniowego, który zajmuje atrakcyjne działki przy nabrzeżach. Lecz wrogiem numer jeden michnikowców estetów jest... kto? Oczywiście Gomółka - antysemita, którego widzą w każdym, kto się z nimi nie zgadza.

4) Buntowniczy esteci inspirowali gremia naprawiaczy PRL. Ich szeroki nurt wypłynął dopiero w epoce Gierka, który w odróżnieniu od Gomółki wydawał się być reformowalny. Lżejszą miał rękę np. dla Kościoła, więc szybko zakwitły teorie, że Chrystus był pierwszym komunistą. Nie wszyscy naprawiacze podzielali ten pogląd, lecz prawie wszyscy zgadzali się z tym, że do komunizmu trzeba jakoś dojrzeć. Chociaż nie zdążyli tego zrobić, do dziś pozostali entuzjastami gierkowej epoki. Stanowią bardzo szeroką bazę wyborczą, która cyklicznie przepływa pomiędzy SLD i PO.
Niektórzy naprawiacze, w tym antygomółkowscy esteci znaleźli sporo przyjaciół w łonie katolickiego kościoła (któremu Gomółka też dawał nieźle popalić). Dzięki rosnącemu autorytetowi Kościoła esteci zdołali się ustawić jako inteligencki trzon odradzającej się w PRL opozycji. Tak naprawdę to naprawiacze zarżnęli starą opozycję wywodząca się jeszcze ze środowisk WIN i AK. Sprawę wolności i niepodległości rozmienili na własne mity. Często też wpuszczali ją w przykościelny labirynt, którego mapa do dziś pozostaje nieznana.

5) Niemal od początku naprawiackie środowiska zaczęły wchodzić do rodzącego się ruchu Solidarności. Jednak związek ten od razu postawił na wewnętrzną demokrację, która naprawiactwo odrzucała jak bariera immunologiczna. Dlaczego? Demokracja nie może naprawić dyktatury. Demokracja może rozmiękczyć dyktaturę, lecz komu wtedy będą potrzebni naprawiacze? Dlatego ratunkiem dla naprawiaczy okazał się być stan wojenny. Związkowa demokracja musiała przejść w fazę konspiracji, a ta jest już formą dyktatury. Naprawiaczem PRL był zawsze Lech Wałęsa. I dzięki stanowi wojennemu ten PRL naprawił.

6) Stan wojenny zlikwidował oddolną demokrację, jaka zaczęła ogarniać całe społeczeństwo (nie wyłączając służb mundurowych). Dlatego w konieczność jego wprowadzenia najszybciej uwierzyli ci, którzy w tej demokracji nie czuli się najlepiej. Wiara w mit stanu wojennego była dość opłacalna. Jej neofitom coraz częściej uchylano usta, pozwalano pisać w 'więziennej celi', publikować w nielegalnym i półlegalnym obiegu. Po amnestii zaczęli oni bywać na różnych dywanikach i salonach, gdzie po przejściu odpowiednich święceń, dopuszczono ich do okrągłego mebla. Jaruzelski mit zbawienia stał się religią założycielską feudalnej demokracji III RP a najważniejszych jego głosicieli namaszczono na kastę gazetowych kapłanów.

7) Bluźniercy, którzy nie wierzyli w potrzebę wprowadzenia stanu wojennego nie mieli prawa zasiadać przy świętym stole. Chociaż niektórzy na to zasługiwali. Myślę tutaj o formacji UPR, która nazywając zbrodniczy system państwem opiekuńczym mogła przy tym stole coś ugrać. Natomiast zdecydowanie 'niekonstruktywną opozycją' była socjalizująco piłsudczykowska KPN. W konieczność stanu wojennego wierzyli niektórzy Endecy, lecz z oczywistych powodów przy jednym stole z Michnikiem zasiadać nie mogli. W żaden sposób nie pasowała tam liberalna L(DPN. Jak widać, w gronie outsiderów było sporo politycznych opcji od lewa do prawa. Tych marginalnych dzisiaj środowisk nie należy mylić z tak zwanymi później 'oszołomami'.

8) Nieco późniejsze 'oszołomy' wywodzą się jak najbardziej z rodziny okrągłego stołu. Inaczej nie przeżyliby na politycznej scenie (gdzie wbrew pozorom familia wciąż ich potrzebuje, żeby kanalizować outsiderów). Od rodziny oderwali się z patriotycznych pobudek. Kiedy? Niegdyś razem z innymi wałęsowiczami i michnikowcami wierzyli w dobrą wolę 'ludzi honoru', lecz w końcu doszli do wniosku, że wjechali w straszny gnój. Brak cynizmu lub testosteronu nie pozwolił im brnąć dalej, więc zaczęli się awanturować. Chodzi tu o rozmaite środowiska PC, ROP, część ZChN, które skonsolidowały się w późniejszym PiS. Ich wspólną cechą jest wiara w katolicką misję jako antidotum na to, w co wdepnęli. Wiara w nieomylność Kościoła przywiodła ich do komuszego stołu. Dzisiaj pozostała im wojna o krzyż i niezachwiana nadzieja, że w ten sposób wyjdą na suchy ląd. Ideowo grupują się wokół Ojca Dyrektora, tudzież periodyków, których nazwy zawierają najczęściej określenia "nasz", "niezależny", "polski" etc.

Podsumowanie:
Zamiast demokracji oddolnej mamy dziś demokrację feudalno plemienną. Kto nie siedział przy pańskim stole, na politycznej scenie III RP mógł się pojawić co najwyżej jako efemeryda (punkt 7). Dzisiaj cała ta scena należy do okrągłomeblowej rodziny, która pokłóciła się o dom, jaki zbudowała. Najbardziej zadowoleni z domu są gospodarze, którzy do stołu prosili. Po drugiej stronie bezwstydnie buntują się patrioci (8). Dopiero po odejściu od stołu przejrzeli oszustwo, więc zaczęli rozgłaszać, jak wielkie gówno widzą pod dywanem. Pośrodku dywanu stoją ślepcy, jednak najliczniejszą grupą są cynicy, którym opłaca się udawać, że nic nie czują. Zawsze można przyzwyczaić się do smrodu, co niekiedy popłaca.

Pozdrawiam
jb